Enis Ertuş

Giriş

Diş hekimliğinde, zamanında, kesin ve doğru tanı koymanın başarılı tedavi uygulamasının ilk adımı olduğu bilinmektedir. Dişlerin dış görünümlerinde ve iç yapılarında normale nazaran bazı sapmalar olabilmektedir. Bunlar estetik ve fonksiyonel ve fonasyon açısından sorun yarattıklarında anomali olarak kabul edilirler.

Dişlerde gelişimsel ve adaptif anomaliler 

Anomali: Doku, organ yapısının veya şeklinin standarttan sapmasıdır.

- Gelişimsel

- Konjenital (kalıtsal geçiş olan) 

- Sonradan kazanılmış-adaptif 

* Diş gelişim anomalilerine; diş hipoplazileri, hiperplazileri, dental florozisi örnek verebiliriz. 

- Özellikle dental florozis için; 

Bireyin gelişim döneminde flora yoğun kalması sonucu gelişimsel, kalıtsal olarak geçiş söz konusu ise konjenital anomali grubuna dahil etmekteyiz.   

* Dental florozis (gelişimsel veya konjenital anomali) 

Genel anlamda içme suyu florür konsantrasyonu fazlalığına bağlı olarak gelişen bir rahatsızlıktır. 

Klinik görünümü; 

- Hafif olduğunda diş kronlarının yüzeylerinde beyaz, opak lekeler görünür. 

- Orta dereceli florozisli dişlerde mine, açık sarı ve kahverengimsidir. 

- Yüksek dozdaki flor alanlarında ise dişler tebeşir görüntüsündedir. 

+ Dental florozis hastalarında daha çok dişlerin ağartılması yöntemi uygulanır.

* Diş aşınması (sonradan kazanılmış-adaptif anomali) 

Gelişimini tamamlamış dişlerin sert dokusunun patolojik yıkımıdır. 

Etiyolojisi, iç ve dış kaynaklı asitler, mekanik aşındırma hareketleri çiğneme kuvvetleri gibi faktörlerdir.

Diş aşınmasında, Korumaya ve Tedaviye yönelik yaklaşımlar : 

a). Korumaya yönelik yaklaşımlar:

- Beslenme alışkanlıklarının değiştirilmesi

- Diş Fırçalama alışkanlıklarının değiştirilmesi

Okluzal uyumlama ile Koruyucu Splint uygulamaları

b). Tedaviye yönelik yaklaşımlar:

- Duyarlılık giderici diş macunları ve Verniklerin kullanımı

- Lazer uygulamaları

- Çok ilerlemiş aşınma lezyonlarında porselen laminat venerler gibi restoratif yaklaşımlar yapılabilmektedir.

* Dişlerde Şekil Anomalileri:

Sonuç olarak, koruyucu ve önleyici tedavinin uygun bir şekilde ve zamanında yapılabilmesi için diş çürüğü, atipik diş çürüğü ve gelişimsel anomali tanısının başlangıç aşamasındayken konulması oldukça önemlidir. 

Dişin durumu ve hastanın risk durumları iyi değerlendirilip bunların kapsamlı bir sistem içerisinde işlenmesi gerekir. 

En fazla tedavi gerektiren hastalar profilaksisi iyi olmayan ve oral hijyen kurallarına uymayan hastalar olmaktadır. 

O nedenle hasta-hekim ilişkilerinin daha yakın ve daha olumlu olmasını sağlamalıyız.

Literatür:

1- Мирзаева Д.О., «Терапиялық Стоматология: оқу құралы» «ХҚТУ yayınevi» Түркістан 2018, s.215

2- Мирзаева Д.О., «Тіс пен ауыз қуысы ауруларын емдеу және алдын алу: оқулық» «Ақнұр yayınevi» Қарағанды 2012, s.346

3- Diljin Keçeci, ‘‘Dental florozis: bir derleme’’ Süleyman Demirel Üniv. diş hekimliği fakültesi dergisi, 2001, Sayı:22: s.91-102

4- Elif Sadık, Ersan Çelik, Ceren Gökmenoğlu, Elif Bahar Çakıcı, ‘‘Amelogenezis İmperfekta hastasının oral rehabilitasyonu: olgu sunumu’’ Selcuk Dent J, 2016; Sayı:3: s.82-86

5- Çiğdem Çelik, Gül Özgünaltay, Nuray Attar, ‘‘Diş aşınmaları: bir derleme’’ Hacetepe diş hekimliği fakültesi dergisi, 2007; cilt: 31 Sayı:2: s.22-30

6- Oya Ulu, Işıl Doğruer, Uğur Altan Usta, Can Dörter, ‘‘Diş hekimliği eğitimi süresinde diş hekimliği öğrencilerinin kişisel ağız hijyeni davranışlarındaki değişim aşınmaları: araştırma’’ İ.Ü. diş hekimliği fakültesi dergisi, 2012 cilt:46, Sayı:3: s.29-42  

Giriş

Bir dişte çürüğü temizleyerek yeniden çürümeye izin vermeyecek şekilde çiğneme kuvvetlerine dayanıklı, fonksiyon ve estetiği sağlayan, belirli kurallara göre ideal anatomik formda açılan ve yine belirli kurallara uygun olarak hazırlanan boşluklara dental kavite adı verilir. 

Dental Giriş kaviteleri ve preparasyonu

Giriş kavitelerinin esas amacı; Dişin okluzal yüzeyinden apikal foramene kadar mümkün oduğu kadar düz bir çalışma yolu elde etmenin yanında iyi bir temizlik ve şekil verme işlemini mümkün kılabilmektir.

* Kavite preparasyonu; herhangi bir nedenle madde kaybına uğramış dişlerin, form, fonksiyon ve estetiklerini yeniden sağlamak amacıyla yapılan işlemlerdir.

Kavite çeşitlerine göre;

a). Basit Kavite: tek yüzlü kavite

b). Birleşik Kavite: iki yüzlü kavite

c).Komplex Kavite: üç yüzlü veya daha fazla yüzlü olan kaviteler şeklinde ayrılırlar. 

okluzal kavite                                                 O harfiyle 

kavite mezyal ve okluzalde ise                      MO harfleriyle

kavite distal ve okluzalde ise                         DO harfleriyle

kavite meziyal okluzal ve distalde                 MOD harfleriyle gösterilir.

Tablo 1. G.V Black (1836-1915) Kavite Sınıflaması

Tabloda görüldüğü üzere;

SINIF I: oklüzal yüzey ve bukkal ve lingual pit

SINIF II: posterior interproksimal alan

SINIF III: anterior interproksimal alan

SINIF IV: insizal köşe içeren anterior interproksimal alan

SINIF V: fasial ya da lingual gingival alan

SINIF VI: tüberkül tepesi 

Black kavite sınıflamaları uygulanır. 

Kavite preparasyonunun esas amaçları: 

-Tüm defekti ortadan kaldırmak ve pulpaya gerekli korumayı sağlamak

-Restorasyon sınırlarını mümkün olduğu kadar sınırlı tutmak

-Hem dişin hem de restorasyonun kırılmayacağı ve restorasyonun yerinden oynamayacağı şekilde restoratif materyalin yerleşmesini sağlamak

-Restoratif materyalin estetik ve fonksiyonel olabilmesini sağlamaktır. 

Black Prensipleri

1-Kavite sınırlarını saptamak

2-Dayanıklılık ve tutuculuğu sağlamak

3-Aletlerin girişi için en uygun şekli vermek

4-Çürük dentini temizlemek

5-Mine duvar ve kenarlarını düzeltmek

6-Kaviteyi temizleyip kurutmak amaçlı uygulanır

Literatür: 

1-Gürkan Gür, ‘‘Genel kavite preparasyonları’’, Ankara üniv. 2.sınıf ders notları, 2018, s.7

2-Kerem Engin Akpınar, ‘‘Giriş kaviteleri ve kavite preparasyonları’’, Hoca Ahmet Yesevi uluslararası kazak-türk üniv. 2.-3.sınıf ders notları, 2019, s.39 s.27